Ο σίδηρος και η σημασία του για τον ανθρώπινο οργανισμό
Ο σίδηρος είναι ένα στοιχείο απαραίτητο στον ανθρώπινο οργανισμό για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης, μίας πρωτεΐνης που περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και η οποία είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά του οξυγόνου στα κύτταρα.
Οι υγιείς ενήλικες, άνδρες και γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, αποβάλλουν 1mg σιδήρου ημερησίως, με την απόπτωση των κυττάρων της επιδερμίδας και του βλεννογόνου της γαστρεντερικής και της ουροποιητικής οδού. Η φυσιολογική αυτή απώλεια σιδήρου καλύπτεται από τη διατροφή.
Από το συνολικό σίδηρο που περιέχει η καθημερινή μας διατροφή, απορροφάται τελικά περίπου το 10% που αντιστοιχεί σε 1mgσιδήρου. Καλύτερη απορρόφηση (15% – 40%) παρουσιάζει ο σίδηρος που βρίσκεται στο κόκκινο κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά ενώ ο σίδηρος που βρίσκεται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης απορροφάται σε ποσοστό μόλις 5%.
H έλλειψη σιδήρου αποτελεί τη συχνότερη αιτία αναιμίας παγκοσμίως και απασχολεί το 15% του πληθυσμού (περίπου 1.600.000 άτομα στην Ελλάδα) ποσοστό που στις γυναίκες 18-50 ετών ξεπερνά το 50% (περίπου 800.000).
Η έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό μπορεί να οφείλεται σε
- Μειωμένη πρόσληψη λόγω κακής διατροφής (αυστηρές δίαιτες, χορτοφαγική διατροφή κ.α.)
- Μειωμένη απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό λόγω προχωρημένης ηλικίας, παχυσαρκίας, νοσημάτων όπως κοιλιοκάκη, νόσος του Crohn, ελκώδη κολίτιδα κ.α. ή χειρουργικών επεμβάσεων (γαστρεκτομή)
- Αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο
- που εμφανίζονται φυσιολογικά στη φάση ανάπτυξης, στην κύηση και στο θηλασμό
- λόγω απώλειας αίματος (αιμορραγίες, αιμορροΐδες, αυξημένη ροή κατά την έμμηνο ρύση κ.α.)
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πέραν του σιδήρου, παρατηρούνται και αυξημένες ανάγκες σε φυλλικό οξύ, γεγονός που καθιστά την ταυτόχρονη χορήγησή τους απαραίτητη.
Ο σίδηρος σχετίζεται με την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου και την προετοιμασία της μητέρας για τον τοκετό.
Το φυλλικό οξύ συμμετέχει στο σχηματισμό του RNA και του DNA επομένως είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους ταχείας ανάπτυξης όπως η εγκυμοσύνη και η βρεφική ηλικία. Ειδικά κατά την εγκυμοσύνη, το φυλλικό οξύ είναι σημαντικό για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου και ιδανικά η λήψη του θα πρέπει να ξεκινά τουλάχιστον ένα μήνα πριν τη σύλληψη.
Ταυτόχρονη έλλειψη σιδήρου και φυλλικού οξέος παρατηρείται, επίσης, συχνά και στα άτομα τρίτης ηλικίας λόγω μειωμένης πρόσληψης ή απορρόφησης ή και άλλων αιτιών. Τα χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος οδηγούν σε αύξηση στο αίμα μιας ουσίας που λέγεται ομοκυστεΐνη και αποτελεί κίνδυνο για την καρδιά.
Η έλλειψη σιδήρου συχνά συνοδεύεται από χαρακτηριστικά συμπτώματα όπως η εύκολη κόπωση, η αδυναμία, το ωχρό δέρμα, η ευερεθιστότητα, η κεφαλαλγία, το αίσθημα παλμών, η μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης κ.α.
Στη διάγνωση, εκτός από το ιστορικό και την κλινική εικόνα που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την εντόπιση της αιτίας της έλλειψης σιδήρου απαιτούνται αιματολογικές εξετάσεις ώστε να ελεγχθούν τα επίπεδα του αιματοκρίτη, της αιμοσφαιρίνης, της φερριτίνης και του σιδήρου στον ορό.
Φυσιολογικές τιμές#
Άνδρες | Γυναίκες | |
Αιματοκρίτης | 45-52% | 37-47% (κατά την κύηση: >33%*) |
Αιμοσφαιρίνη | 14-18g/dl | 12-16g/dl (κατά την κύηση: >11g/dl*) |
Ερυθρά αιμοσφαίρια | 4,7-6,1 εκατ./mm3 | 4,2-5,4 εκατ./mm3 |
Μέσος όγκος ερυθρών | 76-96fL |
*Κατά την κύηση παρατηρείται μικρή μείωση λόγω του αυξημένου όγκου αίματος
#Το εύρος των φυσιολογικών τιμών είναι ενδεικτικό. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι τιμές των εργαστηριακών παραμέτρων παρουσιάζουν διακυμάνσεις που ποικίλουν από εργαστήριο σε εργαστήριο
Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της αιτίας της έλλειψης σιδήρου και τη χορήγηση από το στόμα σκευασμάτων σιδήρου, τα οποία περιέχουν άλατα ή σύμπλοκες ενώσεις που διαφοροποιούνται ως προς την περιεκτικότητά τους σε στοιχειακό σίδηρο.
Τα σκευάσματα σιδήρου συχνά προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως κοιλιακό πόνο, ναυτία, έμετο, δυσκοιλιότητα ή διάρροια λόγω της αλληλεπίδρασης του σιδήρου με το πεπτικό βλεννογόνο, με αποτέλεσμα τη μειωμένη συμμόρφωση η/και διακοπή της θεραπείας. Επιπλέον, σε ορισμένους ασθενείς η αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων αυτών ενδέχεται να είναι περιορισμένη, κάτι που διαπιστώνεται κατά τον αιματολογικό έλεγχο. Αυτό οφείλεται στη μειωμένη απορρόφηση του σιδήρου στο έντερο.
Επομένως σκευάσματα σιδήρου που θα είναι καλά ανεκτά και ταυτόχρονα θα βελτιώνουν και τα επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό είναι πάντα ευπρόσδεκτα.
Δύο τέτοια σκευάσματα είναι το SiderAL® Forte και το Sideral® Folico τα οποία αποτελούν μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην αντιμετώπιση της έλλειψης σιδήρου.
Τα προϊόντα SiderAL® χρησιμοποιούν μία καινοτόμα τεχνολογία για τη μεταφορά και απόδοση του σιδήρου στον οργανισμό χάρη στην οποία προσφέρουν μοναδικά οφέλη.
- Αυξάνεται η απορρόφηση του σιδήρου ΧΩΡΙΣ να επηρεάζεται από την τροφή
- Βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα ΧΩΡΙΣ ενοχλητικές ανεπιθύμητες ενέργειες
- Λαμβάνονται μία φορά την ημέρα, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ΧΩΡΙΣ να απαιτείται άδειο στομάχι.
Το Sideral® Forte είναι κατάλληλο για όλες τις περιπτώσεις που παρατηρείται έλλειψη σιδήρου.
Το Sideral® Folico καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο και φυλλικό οξύ που παρατηρούνται κατά την εγκυμοσύνη, την εμμηνόπαυση και την τρίτη ηλικία. Το Sideral® Folico περιέχει επιπλέον Β6, Β12, Cκαι D, βιταμίνες πολύτιμες για τον ανθρώπινο οργανισμό και ιδιαίτερα για τη γυναίκα.To Sideral® Folico κυκλοφορεί σε μορφή σκόνης που διαλύεται στο στόμα, δεν χρειάζεται η ταυτόχρονη λήψη νερού και έχει ευχάριστη γεύση.